Արենիի Սելավապահ

Արենիի Սելավապահ՝ Ինժեներական Հաշվարկ և Զբոսաշրջային Գրավչություն

Արենի գյուղի Սելավապահը ոչ միայն պաշտպանական կառույց է, այլև ճարտարապետական գլուխգործոց, որն իր մեջ միավորում է ինժեներական ճշգրտությունն ու գեղարվեստական նրբագեղությունը։ Այս եզակի կառույցը կառուցվել է 1975-1980 թվականներին՝ Խորհրդային Հայաստանում, երբ սելավները մեծ սպառնալիք էին ներկայացնում լեռնային բնակավայրերի համար։ Այն ծառայում էր որպես վահան՝ պաշտպանելով գյուղերն ու ճանապարհները ցեխաքարային հոսքերից, ջրային հեղեղներից և ձնհալների հետևանքներից։

Սելավապահի Կառուցվածքն ու Նշանակությունը

Սելավները՝ արագընթաց, կործանարար ցեխաքարային հոսքեր, կարող են վայրկյանում 10 մետր և ավելի արագությամբ շարժվել՝ ոչնչացնելով ամեն ինչ իրենց ճանապարհին։ 1970-1980-ականներին Հայաստանի ավելի քան 200 բնակավայր և 600-ից ավելի տրանսպորտային ուղիներ գտնվում էին սելավների վտանգի տակ։ Այդ ժամանակ մշակվեցին կանխարգելիչ միջոցներ՝ հողի և բուսածածկույթի ամրացում, գետահուների կարգավորում և պաշտպանիչ կառույցների կառուցում։ Արենիի Սելավապահը դարձավ այդ ջանքերի խորհրդանիշը։

Այս 40 մետր բարձրությամբ բետոնե-երկաթային կառույցն առանձնանում է իր վանդակավոր, քանդակագործական դիզայնով, որը ոչ միայն ֆունկցիոնալ է, այլև տեսողականորեն տպավորիչ։ Կառույցը տեղադրված է լեռնային լանջին՝ հաշվարկված թեքությամբ, ինչը թույլ է տալիս անվտանգ կերպով վերահսկել և ուղղորդել սելավային հոսքերը։

Զբոսաշրջային Տեսարժան Վայր

Այսօր Սելավապահը Արենիի այցեքարտերից մեկն է։ Իր խորհրդավոր, մոնումենտալ տեսքով այն գրավում է ինչպես տեղացիներին, այնպես էլ օտարերկրյա զբոսաշրջիկներին։ Այցելուները հաճախ կանգնում են այստեղ՝ լուսանկարելու կառույցի յուրօրինակ ճարտարապետությունը, որը կարծես միաձուլվում է շրջակա լեռնային բնապատկերին։ Սելավապահը ոչ միայն պաշտպանում է համայնքը, այլև ընդգծում է մարդու և բնության փոխազդեցության ներդաշնակությունը։

Արենի այցելելիս Սելավապահը պարտադիր կանգառ է։ Այն պատմում է Հայաստանի ինժեներական ժառանգության, բնության հետ պայքարի և գեղեցկության մասին, որն առաջանում է ֆունկցիոնալության ու արվեստի միաձուլումից։

Լուսանկար։ Cosmo Deus